Uğur Mumcu, 24 Ocak 1993’te otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. Suikastı, İBDA-C ve Hizbullah üzere örgütler üstlense de ortadan geçen 30 yıla karşın cinayetin üzerindeki sis perdesi aralanamadı.
Türkiye’yi sarsan suikasta ait birinci yargılamalar, Mumcu’nun vefatından 7 yıl sonra başladı. Mumcu suikastı ile Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Prof. Dr. Muammer Aksoy ve Doç. Dr. Bahriye Üçok cinayetlerini de kapsayan davanın ismi “Umut” oldu.
Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen dava, cinayetlerin arkasındaki sırrı tam olarak ortadan kaldıramadı.
İlk dereceli mahkemenin kararının Yargıtay tarafından bozulmasının akabinde tekrar görülen davada, 3 sanık “yasa dışı Tevhid-Selam ve Kudüs Ordusu örgütünü kurmak ve yönetmek” kabahatinden, 5 sanık ise birebir örgüte üyelikten çeşitli müddetlerde mahpus cezalarına mahkum edildi.
Bu kapsamda sanıklardan Mehmet Ali Tekin, Hasan Kılıç ve Ekrem Baytap, “silahlı kabahat örgütü kurma ve yönetme” aksiyonlarından 12 yıl 6’şar ay mahpusla cezalandırıldı.
Sanıklar Abdulhamit Çelik, Fatih Aydın, Yusuf Karakuş, Mehmet Şahin ve Recep Aydın’a ise “silahlı hata örgütü üyesi olmak”tan 6 yıl 3’er ay mahpus cezası verildi.
Anayasa Mahkemesi, gözaltında tutuldukları tarihlerdeki mevzuatın, gözaltı müddetinde avukata erişim imkanı tanımadığı gerekçesiyle, sanıklar Recep Aydın, Mehmet Ali Tekin, Hasan Kılıç, Mehmet Şahin ve Yusuf Karakuş’un yine yargılanmasına karar verdi.
UĞUR MUMCU KİMDİR?
22 Ağustos 1942’de, Tapu Kadastro memuru Hakkı Şinasi ile Nadire Mumcu’nun dört çocuğundan biri olarak Kırşehir’de dünyaya gelen Mumcu, ailesinin Ankara’ya taşınması üzerine birinci ve orta tahsilini burada tamamladı.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 1965’te mezun olan Mumcu, öğrencilik yıllarında Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Türk Sosyalizmi” makalesiyle “Yunus Nadi Ödülü”nü aldı.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yönetim Hukuku Kürsüsü Profesörü Tahsin Bekir Balta’nın asistanlığını yapan Mumcu, Milliyet gazetesinde incelemeler kaleme aldı.
Mumcu, 12 Mart 1971 devrindeki bir yazısında kullandığı “ordu uyanık olmalı” kelamlarıyla, “orduya hakaret etmek” ve “sosyal bir sınıfın öteki toplumsal sınıflar üzerinde tahakkümünü kurmak” hatasını işlediği teziyle gözaltına alındı.
Mamak Askeri Cezaevi’nde birçok aydınla bir yıla yakın tutuklu kalan, yargılandığı davada 7 yıl mahpusa mahkum edilen Mumcu, kararın Yargıtay tarafından bozulması üzerine tahliye edildi.
Serbest bırakılmasının akabinde askere alınan Mumcu, askerliğini “yedek subay” olarak yapması gerekirken, kendi tabiriyle “sakıncalı piyade” olarak tamamladı.
Tuzla Piyade Okulu’nda eğitim gören Mumcu, 1973’te okul idaresi tarafından “kötü hal ve fikir sahibi” suçlamasıyla “er” çıkarıldı ve Ağrı Patnos’a yollandı.
Askerlikten sonra üniversitedeki misyonundan ayrılan Mumcu, profesyonel gazeteciliğe 25 Şubat 1974’te Yeni Ortam gazetesinde “Anarşist!..” başlıklı yazısıyla başladı.
Köşe yazılarında hem problemleri lisana getiren hem de hukuka karşıt ve yasa dışı uygulamaların üstüne giden Mumcu, yazdığı kitaplarla da ses getirdi.
Güldal Homan ile 19 Temmuz 1976’da evlenen Mumcu’nun bir oğlu (Özgür) ve bir kızı (Özge) oldu.
Usta gazetecinin 1977’de yayımlanan “Sakıncalı Piyade” kitabı tiyatroya uyarlandı ve Ankara Sanat Tiyatrosu’nda yüzlerce defa sahnelendi.
Mumcu, terörün silah kaçakçılığıyla bağlantısını ortaya koymak ve bu tarafta kamuoyu oluşturmak için 1981’de “Silah Kaçakçılığı ve Terör” kitabını okurlarıyla buluşturdu.
Papa 2. Jean Paul’e düzenlediği silahlı hücuma ait Mehmet Ali Ağca ve kontakları hakkında araştırma yapan Mumcu’nun, “Rabıta” ve “12 Eylül” kitapları 1987’de, kıymetli araştırmalarından kabul edilen “Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925” yapıtı ise 1991’de yayımlandı.
Uğur Mumcu, Müellif Musa Anter’in öldürülmesinden sonra 27 Eylül 1992’de Cumhuriyet gazetesinde kaleme aldığı “Dipsiz Kuyu” başlıklı yazısında, “Orta Doğu, emperyalizmin kol gezdiği, terör örgütleri ile çeşitli istihbarat örgütlerinin kanlı ve kirli oyunlar oynadığı karanlık tabansız bir kuyudur. Bu karanlık ve tabansız kuyuda cinayetler birbirini izler. Halk deyişi ile Orta Doğu’da ‘kimin eli kimin cebindedir’ bilinmez. Kim, kimi, neden öldürüyor? Bu soruların cevaplarını anında bulmanın imkanı yoktur. Olaylar yıllar sonra aydınlanır. O da bir kısmı!” sözlerini kullandı. (AA)