ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump’a verdiği takviyeyle son periyotta gündemde olan Musk, sahibi olduğu X platformunda yaptığı bir yorumla İtalya’da gündem oldu.
Musk, Roma ile Tiran ortasında geçen yıl yapılan muahede çerçevesinde, İtalya’nın Arnavutluk’ta kurduğu merkezlere gönderdiği göçmenlerin, Roma Mahkemesinin kararıyla İtalya’ya geri taşınmasını eleştirdi.
Elon Musk, kelam konusu kararı alan Roma Mahkemesi yargıçları için X platformunda olayı anlatan bir kullanıcıya karşılık olarak, “Bu yargıçlar gitmeli” yorumunu yaptı.
Musk’ın bu yorumu, İtalya’da farklı reaksiyonlara yol açtı.
Sağ koalisyon iktidarından Musk’ın yorumuna takviye bildiren görüşler gelirken, yargı etrafları ve muhalefetteki sol partiler ise ünlü iş insanına reaksiyon gösterdi.
AŞIRI SAĞDAN “HAKLI” YORUMU
Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma-Altyapı Bakanı ve aynı zamanda göç zıtlığıyla bilinen aşırı sağcı Lig Partisinin başkanı Matteo Salvini de X platformunda Musk’ın paylaşımını alıntılayarak, “Musk haklı” sözünü kullandı.
Musk ile düzgün diyaloğu olduğu bilinen Başbakan Giorgia Meloni’den bu çıkışa şimdi bir yorum gelmedi.
MELONİ ŞİMDİ KONUŞMADI
Bununla beraber, Meloni’nin partisi İtalya’nın Kardeşleri’nin (FdI) ileri gelenlerinden milletvekili Fabio Rampelli de “Kendimizi savunmak için donanımlıyız. Elon Musk’a teşekkür ediyoruz lakin memleketler arası seviyede İtalya’nın kritik problemlerini abartmak ve ulusu küçültmek için heveslenen sol üzere değiliz” değerlendirmesini yaptı.
Ana muhalefetteki Demokratik Partiden (PD) milletvekili Andrea Casu ise “Musk’ın İtalyan yargıçlara saldırısı tahammül edilemez bir müdahaledir. Başbakanın buna müdahale edip ulusal egemenliği savunup savunmadığını yahut bu saldırıyı sessizce kabul edip etmediğini göstermesi esastır” görüşünü lisana getirdi.
Muhalefetteki Yeşil-Sol İttifak’ın lideri Angelo Bonelli de Musk’ın yorumu için “Kabul edilemez bir müdahale ve demokrasi için önemli bir sorun” dedi.
İTALYAN YARGIÇLAR TEPKİLİ
İtalyan Yargıçlar Birliği (ANM), Musk’ın bu çıkışına reaksiyon gösterdi.
ANM Lider Yardımcısı Alessandra Maddelana, “Çok güçlü yabancı bir işverenin bu müdahalesinden rahatsızız. Burada artık yargının bağımsızlığı değil, İtalyan devletinin egemenliğinin sorgulanmasıyla karşı karşıyayız. Öncelikle bunun savunulması, akabinde da yargının düşünülmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
ANM Genel Sekreteri Salvatore Casciaro da Rainews24 kanalına yaptığı açıklamada, “Yargı sistemine ve yargı yetkisine daha fazla hürmet gösterilmesi gerekmektedir” dedi.
Roma Mahkemesi dün, İtalya’nın Arnavutluk’ta geçen ay faaliyete aldığı göçmen merkezlerine götürülen; Bangladeşli ve Mısır kökenli ikinci kümedeki göçmenlerin de burada tutulmaması ve hususa Avrupa Adalet Divanı’nın bakması tarafında karar almıştı.
İtalyan donanmasına ilişkin Libra karakol gemisi tarafından 8 Kasım’da Arnavutluk’un Şingin (Shengjin) Limanı’na götürülen 7 sistemsiz göçmen, mahkemenin bu kararı sonrası dün gece İtalya’ya geri getirilmişti.
NAKLEDİLEN BİRİNCİ GÖÇMENLER DE İTALYA’YA GERİ TAŞINMIŞTI
Roma ile Tiran ortasındaki muahede uyarınca Arnavutluk’taki iki göçmen merkezine birinci olarak 16 Ekim’de İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 sistemsiz göçmen getirilmişti. Bu göçmenlerden ikisi reşit olmamaları, ikisi de sıhhat meseleleri sebebiyle İtalya’ya geri gönderilmişti.
Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan öbür 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim’de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin, Avrupa Adalet Divanı’nın 4 Ekim tarihli (Mısır ve Bangladeş’in büsbütün inançlı kabul edilemeyeceği yönündeki) kararına dayanarak, Arnavutluk’taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine sistemsiz göçmenler, 19 Ekim’de İtalyan kıyı güvenlik botuyla İtalya’ya geri getirilmişti.
Roma Mahkemesi’nin bu kararı sonrası, Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim’de Arnavutluk’taki göçmen merkezlerinin fonksiyonelliğini korumak emeliyle içinde Mısır ve Bangladeş’in de bulunduğu 19 ülkeyi “güvenli ülke” statüsüne alan yeni bir kararname kabul etmişti.
Buna karşılık mevzuyla ilgili diğer bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için inançlı ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim’de Avrupa Adalet Divanı’na taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği prensibinin geçerli olup olmadığını sormuştu.
Ülkenin farklı mahkemelerindeki farklı davalarda alınan kararlar, siyasilerle yargı mensupları ortasında polemiklere yol açarken, Meloni hükümeti ise mahkemelerin, 21 Ekim’de çıkardığı kararnameye nazaran hareket etmesi gerektiği görüşünü savunuyor.
ARNAVUTLUK’TAKİ TARTIŞMALI GÖÇMEN MERKEZLERİ
İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın 6 Kasım 2023’te Roma’da imzaladıkları mutabakat, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz’de kurtarılan sistemsiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin, Arnavutluk’a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği müddet boyunca burada kalmalarını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan sistemsiz göçmenleri, reşit olmayanları, gebe bayanları ve savunmasız bireyleri kapsamıyor.
Bu mutabakat, yılda 36 bin kadar sistemsiz göçmenin, Arnavutluk’taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk’un kuzeybatısındaki Şingin Limanı’nda birinci kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk ortasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen sistemsiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan diğer bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen birinci mutabakat özelliğini taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan birtakım haber ve yazılarda ABD’nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla “yeni Guantanamo” tenkitleri yöneltilmişti.
İtalya’da muhalefet partileri de devletin, sistemsiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, sistemsiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini “caydıracak unsur” olarak kamuoyuna sunmuştu.